Trục các đăng là gì? Vì sao quan trọng?

Trục các đăng trên ô tô có đặc điểm gì? Vì sao quan trọng?

Trục các đăng là bộ phận trong hệ thống truyền dẫn động cơ, đóng vai trò rất quan trọng đối với ô tô. Nhưng có nhiều chủ xe vẫn chưa hiểu rõ về vai trò cũng như nguyên lý hoạt động bộ phận này. Mitsubishi Cầu Diễn (Hanoi Auto) sẽ giúp các bạn tìm hiểu chi tiết về bộ phận này trong hệ thống lái của xe ô tô.

Khái niệm trục các đăng là gì?

Trục các đăng là bộ phận trong hệ thống lái của xe dùng để truyền mô-men xoắn từ hộp số tới cầu sau hoặc vi sai. Bộ phận trục này không chỉ sử dụng trên ô tô mà còn được sử dụng trên thuyền và máy bay hay còn được gọi là trục Cardan hoặc trục truyền động.

Trục chuyển động có cấu trúc dạng ống rỗng với sự kết hợp của khớp nối và khớp trượt. Ở hầu hết các ô tô bình dân hiện tại sử dụng trục này để dẫn động các bánh sau. Có thể nói đây là bộ phận trục được dùng để truyền công suất từ ​​đầu này sang đầu kia của ô tô.

Đặc điểm của trục dẫn động

• Trục dẫn động hoạt động theo cách thức truyền lực từ trục ra của hộp số tới bộ vi sai.
• Hoạt động này không tốn điện năng, không có thay đổi về RPM
• Truyền công suất ở một độ cao khác, chẳng hạn như trục đầu ra của hộp số cách mặt đất 1 mét và bộ vi sai cách mặt đất 0,5 mét.
• Có thể tự động điều chỉnh khi xe chạy qua chướng ngại vật.

Vai trò của trục các đăng

Chúng tôi đã đánh giá ở trên, trục chuyển động có vai trò quan trọng đối với quá trình vận hành của bất kỳ chiếc xe nào. Các bạn sẽ không thể di chuyển xe nếu không có bộ phận này truyền lực. Cụ thể công dụng của trục các đăng với ô tô ngày nay đó là:

• Truyền lực: Trục các đăng sử dụng để truyền lực từ trục này sang trục khác mà góc độ giao nhau có thay đổi trong khi xe chuyển động. Trục sẽ liên kết  các trục có tâm không nằm trên cùng một đường trong quá trình ô tô chuyển động.
• Truyền momen xoắn: Thông qua việc kết nối các trục với nhau, trục chuyển động truyền momen xoắn và lực cho toàn bộ các bánh xe chuyển động.
• Hỗ trợ tháo lắp: Trục còn mang nhiệm vụ hỗ trợ cho việc tháo lắc diễn ra dễ dàng đối với bộ phận truyền lực này.

Cấu tạo chi tiết trục chuyển động

Trục chuyển động có vai trò quan trọng đối với ô tô, gồm nhiều  chi tiết khá phức tạp. Tuy nhiên về cấu tạo của trục các đăng lại khá đơn giản với những bộ phận đó là:

Bộ phận trục chính

Trục các đăng là một ống thép rỗng làm từ cacbon, nó đủ khỏe để chống cong và xoắn. Chúng là ống liền có hai khớp nối ở hai đầu hình hình thành các khớp các đăng, tuy nhiên vì có sự rung động nhẹ ở dải tốc độ cao, nên ngày nay các nhà sản xuất đã sử dụng trục chính với 3 khớp nối.

Trục chính 3 khớp nối có chiều dài ngắn hơn, độ cong do không cân bằng ngắn hơn. Độ rung động ở dải tốc độ cao không nhiều bằng trục có 2 khớp nối. Ở giữa trục chính có một ổ đỡ được lắp qua mặt bích vào các rãnh then hoa ở đầu trục trung gian. Bản thân ổ đỡ giữa cũng có ống lót cao su che chắn và đỡ các trục các đăng, được lắp vào thân xe bằng một giá đỡ.

Nhiệm vụ của ống lót cao su sẽ khử độ rung trong trục để ngăn sự rung ở dải tốc độ cao ảnh hưởng đến khung xe và xe. Vì thế mà  độ rung và tiếng ồn từ trục chuyển động đối với các xe ô tô hiện đại ngày nay được giảm xuống mức thấp nhất.

Các khớp các đăng

Khớp các đăng sẽ nối các trục ngắn lại với nhau để tạo thành trục chuyển động hoàn chỉnh. Nhiệm vụ của các khớp này rất rõ ràng đó là khử những biến đổi về góc phát sinh từ thay đổi vị trí giữa bộ vi sai và hộp số. Nhờ vậy mà việc truyền lực từ  hộp số tới bộ vi sai được diễn ra êm dịu.

Nguyên lý hoạt động trục chuyển động của ô tô

Nguyên lý trục chuyển động làm việc dựa trên phương pháp truyền lực, truyền mô men giữa các cụm truyền lực xa nhau. Trong đó hộp số, cầu xe là bộ phận quan trọng nhưng vận hành vận hành luôn thay đổi vị trí và khoảng cách. Bộ phận chuyển động này dạng ống, ví như đường ống dẫn khí dẫn theo thủy lực và đường dây  đi đến các nơi cần thiết để ô tô di chuyển.

Bộ phận này không chỉ truyền lực mà còn truyền được cả mô-men khi các chi tiết ăn khớp với nhau. Đảm bảo xe ô tô vận hành an toàn, không cần lo lắng trục bị xoắn và hạn chế hiện tượng gãy, vỡ.

Hiểu đơn giản nhất, khi động cơ hoạt động tạo ra cơ năng quay trục các đăng, các khớp nối tạo ra sự móc ngoặc với nhau để xoay và tạo ra lực kéo. Sau đó truyền từ động cơ đến với bánh xe giúp bánh xe chuyển động và xe cũng chuyển động theo.

Phân loại các trục chuyển động phổ biến hiện nay

Các loại trục các đăng hiện nay trên thị trường có rất nhiều cách khác nhau. Dưới đây các bạn có thể tham khảo một số loại trục phổ biến nhất hiện nay đang được sử dụng.

Phân loại trục chuyển động theo đặc tính

Nếu phân loại theo kiểu này, chúng ta sẽ có 2 loại khớp chính đó là:

• Khớp các-đăng đồng tốc: Loại này dùng được trong không gian hẹp, có cấu tạo đơn giản và khả năng truyền lực rất tốt.
• Các loại khớp các đăng khác hay khác tốc: Các loại khớp khác được sử dụng  khi góc thay đổi mô men lớn. Chúng có cấu tạo đơn giản, giá rẻ và được áp dụng rất nhiều hiện nay.

Phân loại theo cấu trúc của trục chuyển động

Kết cấu trục các đăng sẽ chia thanh trục rỗng và trục đặc và cụ thể như sau:

• Trục các đăng rỗng: Được dùng lắp ở vị trí giữa hộp số với hộp giảm tốc cầu ở các ôtô vận tải hoặc các ô tô có động cơ đặt phía trước dẫn động ra các cầu phía sau. Loại trục này có ưu điểm là nhẹ, số  vòng quay nguy hiểm (số vòng quay mà trục các đăng xe ô tô có thể bị đứt, gãy) lớn. Ngoài ra nó cũng có thể thay đổi độ dài, tuy nhiên hạn chế là chỉ lắp được hạn chế ở một vài không gian.
• Trục đặc: Thường áp dụng cho các bộ truyền động các đăng nối giữa hộp giảm tốc kết nối với bánh xe chủ động. Loại trục này  kích thước nhỏ gọn nên g được sử dụng tại những vị trí bị giới hạn về không gian. Tuy nhiên lại hạn chế vì không không thay đổi được độ dài và số vòng quay nguy hiểm không cao

Phân loại trục theo số lượng khớp

Đây là cách phân loại đơn giản và thường thấy nhất, chúng tôi cũng đã chia sẻ ở phía trên:

• Loại đơn: Loại khớp này chỉ dùng cho khớp đồng tốc có nghĩa là chỉ có một khớp duy nhất.
• Loại kép: Loại khớp kép này sử dụng để truyền momen xoắn giữa hai cụm, cơ cấu có khoảng cách lớn. Chủ yếu sử dụng cho các khớp các đăng khác tốc. Với công nghệ hiện đại ngày nay thì loại này còn được phát triển thành 3 khớp các đăng trên các xe con để hạn chế rung lắc cho xe.

Kết luận

Trục các đăng là bộ phận trong hệ thống truyền dẫn động đóng vai trò vô cùng quan trọng. Chủ xe sau khi tham khảo bài viết phía trên chắc chắn đã hiểu hơn về chi tiết này. Mitsubishi Cầu Diễn (Hanoi Auto) hy vọng có thể giúp khách hàng hiểu hơn về chiếc xe của mình. Truy cập trang web của chúng tôi để biết thêm nhiều bộ phận khác của xe ô tô nhé!

Xem thêm bài viết: Trục khuỷu là gì?